cương giới của đế quốc Thanh tuy đã rất rộng lớn, mà lại nhà Thanh vẫn muốn liên tục mở rộng xuống phía nam.

Bạn đang xem: Chiến tranh đại việt miến điện


Năm 1766, viện lí do Miến Điện xâm phạm biên giới, công ty Thanh không nên Dương Ứng Cư mang quân lịch sự đánh. Vua Miến Điện trả vở để nghị giảng hoà rồi triệu tập lực lượng đánh bại quân Thanh. Dương Ứng Cư bị không bổ nhiệm và nên tự sát.
Năm 1767, vua Càn Long cử nhỏ rể của bản thân là Minh Thụy và tướng Ngạch Nhĩ cảnh Ni chia hai đường tiến quân vào Miến Điện. đông đảo nơi quân Thanh đi qua, Miến Điện hầu như thi hành cơ chế vườn không công ty trống tạo nên quân giặc bị khốn đốn về lương thực. Hơn nữa,Ngạch Nhĩ Thái bắt đầu cùa Cảnh Ni lại bị bị tiêu diệt ở dọc đường đề xuất hai cánh quân không thể gặp nhau ở kinh kì A Va như chiến lược dự định. Trước tình thế khó khăn như vậy,Minh Thuy nên rút lui tuy thế dọc đường bi quân Miến Điên đón đánh nên cay cú vày thất bại, năm 1769, nhà Thanh cử Phó Hằng cùng với rất nhiều tướng lĩnh khác chỉ huy một đội quân viễn chinh rất to lớn ồ ạt tấn công Miến Điện lần sản phẩm công nghệ ba. Thời gian đầu, quân Miến Điện bị thua, đề nghị rút về cầm cố thủ ở Ca Ưng Tôn. Trên đây, quân Thanh bị tấn công trả quyết liệt, không dừng lại ở đó vì khí hậu không quen, dịch bệnh lây lan lan tràn, bạn dạng thân Phó Hằng cũng mắc bệnh dịch tả, quân Thanh hết sức bi quan, nao núng.
*

không tồn tại con đường nào khác, Càn Long bắt buộc ra lệnh rút quân về nước. Tuy vậy để giữ lại thể diện, Càn Long cần hạ chiếu giải thích lí vì của quyết định quan trọng đặc biệt đó.
Sau đoạn huênh hoang về những chiến thắng của quân Thanh như: “liên tiếp sở hữu được trại giặc”, “việc hạ những trại chỉ tính ngày để lấy”, tờ chiếu viết tiếp : “Nhưng khu đất đai của bọn chúng thuỷ thổ ác liệt, quan binh nghỉ ngơi đó hầu hết sinh dịch tật, ngay những quan đại thần đưa ra huy cũng có thể có kẻ bệnh tật mà chết. Bởi vì đó, bắt quân sĩ anh dũng của ta đề xuất nếm mùi chướng độc lòng cảm xúc không nỡ…Trẫm cho rằng uy nước quan yếu không phô trương, tuy vậy đã nhiều lần đoạt được trại, giặc bị tiêu diệt ngổn ngang, như vậy đã và đang tỏ rõ được uy vũ của ta. Vả lại khí hậu nóng độc ko hợp, quân ta tránh việc ở lâu, trái thực là do hạn chế về mặt địa thế chứ không phải do binh sĩ không nhiều, lương thực vũ khí không đủ.Trẫm tốt nhất thiết phải thuận theo đạo trời nhưng mà làm, nay xét thời thế, tự biết trở ngại mà rút lui”
Đối với nước ta, thời điểm cuối năm 1788, dưới chiêu bài giúp sức họ Lê phục sinh ngai vàng, công ty Thanh sai Tôn Sĩ Nghị lấy hơn 20 vạn quân quý phái xâm lược. Quân Thanh đang tạm thời chiếm lĩnh được Thăng Long, nhưng trong cuộc chiến tết Kỉ Dậu (1789), chúng đã biết thành quân dân ta dưới sự lãnh đạo của vua quang quẻ Trung đánh mang đến đại bại. Tôn Sĩ Nghị ko kịp khoác áo giáp, ngựa không kịp đóng góp yên, vứt bở các sắc thư ấn tín, nhanh nhẹn chạy thoát thân về nước.

Xem thêm: Những Lợi Ích Khi Chọn Móc Khóa Làm Quà Tặng Móc Khóa Có Ý Nghĩa Gì ”? 4458


Trong kế hoạch sử xâm lăng và không ngừng mở rộng bờ cõi, Đại Việt thời vua Lê Thánh Tông từng xuất quân tiến đánh bể Man cùng Lan Xang (Lào ngày nay), đuổi giết sang cả những nước nhẵn giềng khác, khiến các nước Đông phái mạnh Á thần phục.

*
Bản vật Đại Việt trước khi tiến quân. (Tranh: )

Bối cảnh

Quan hệ thân Đại Việt với Lan Xang vốn không giỏi kể từ đầu thế kỷ 14, đến gắng kỷ 15 lại liên tiếp xấu đi. Lan Xang từng mang quân đánh phá biên cương Đại Việt với xung bỗng dưng bùng phát.Sau đó, theo sử Lào, năm 1478 một viên tướng tá của Lan Xang bắt được một bé voi trắng dâng Vua. Theo quan niệm thời ấy, vị Vua nào được download voi white được coi là điềm lành. Vị vậy voi trắng được xem như là báu vật vô giá ở các nước như Lan Xang, Xiêm La, Miến Điện, v.v..
*
Một bé voi white tại cung điện Amarapura, Miến Điện, năm 1855. (Tranh: Colesworthey Grant, Wikipedia, Public Domain)Được tin, vua Đại Việt không nên sứ lịch sự xin lông voi trắng. Cố gắng tử Lan Xang là Chao Chienglaw vốn ghét Đại Việt yêu cầu thay vì khuyến mãi ngay lông voi trắng, thì lại đến phân voi vào chiếc rương rồi gửi đến vua Đại Việt (History of Laos, Manlch, M.L. (1967), trang 126-129). Điều này khiến vua quan lại Đại Việt nổi giận.Cũng trong thời gian năm 1478, theo “Việt nam giới sử lược” thì bể Man (Muang Phuan) từ lâu vốn thần phục Đại Việt, thì tù trưởng là Lư núm Công bỗng link với Lan Xang lấy quân giật phá châu Quy đúng theo (thuộc nghệ an ngày nay). Vua Lê ra quyết định cất quân sang đánh nhằm mục đích giữ lặng vùng biên giới.

Tiến tiến công Lan Xang

Đại Việt Sử cam kết Toàn thư có ghi chép rằng: “Đặc không đúng Thái uý Sùng quận công Lê thọ Vực, Đoan Vũ hầu Trịnh Công Lộ, Diên Hà bá Lê Hy Cát đeo ấn tướng mạo quân, trao cho 20 vạn quân tinh nhuệ, hẹn mang lại tháng 8 năm nay, phân chia đường tiến quân, nói tội đến đánh”.Tuy vậy lúc xuất quân, Đại Việt tập phù hợp được 18 vạn quân, chia làm 5 cánh tiến đánh. Đại Việt Sử cam kết Toàn thư ghi chép rằng: “Đã định ngày 28 mon 7 này, sệt mệnh tướng mạo thần, phân chia đường tiến đánh. Chinh Tây tướng mạo quân Lê thọ Vực là tiên phong, đi đường chính chỉ huy các quân các doanh du kích, trước hãy thịt tên con cháu hiếu của giặc bể Man nhằm chặt bè cánh nó, rồi chiếm phần ngay đất hiểm yếu đuối là xứ Trấn Ninh nhưng mà đánh vào lòng giặc. Chinh Di tướng quân Trịnh Công Lộ chỉ huy các doanh quân thổ binh từ đường An Tây tiến vào để chiếm giữ mạn thượng lưu. Trấn Lỗ tướng quân Lê Đình Ngạn chỉ huy các doanh quân hoành dã từ đường Ngọc Ma tấn công tới để cắt ngăn con đường giặc chạy. Du kỵ phó tướng mạo quân là bọn Lê Lộng đi đường châu Thuận Mỗi để bóp cổ chẹn lưng. Thảo tặc phó tướng mạo quân là bọn Lê Nhân Hiếu theo lối bao phủ Thanh Đô để đánh địa điểm sơ hở”.Từ mối cung cấp sử liệu Đại Việt Sử ký kết Toàn thư hoàn toàn có thể thấy 5 cánh quân Đại Việt tiến đánh bồn Man cùng Lan Xang như sau:Cánh quân trung tâm vị Lê lâu Vực chỉ đạo từ bao phủ Trà lạm (thuộc tỉnh nghệ an ngày nay) tiến công vào bồn Man, rồi tiến lịch sự Lan Xang.Cánh quân phía bắc bởi vì Trịnh Công Lộ lãnh đạo từ lấp An Tây (Lai Châu ngày nay) tiến công thẳng vào kinh thành Luang Prabang của Lan Xang.Cánh quân phía phái mạnh của Lê Đình Ngạn từ bao phủ Ngọc Ma (thuộc tỉnh nghệ an và tp hà tĩnh ngày nay) tấn công vào bể Man rồi tiến lịch sự Lan Xang.Cánh quân của Lê Lộng (Nguyễn Lộng) trường đoản cú Thuận châu (Sơn La ngày nay) yểm trợ cho cánh quân phía bắc của Trịnh Công Lộ đánh vào kinh kì Luang Prabang của Lan Xang.Cánh quân của Lê Nhân Hiếu từ lấp Thanh Đô (thuộc Thanh Hóa ngày nay) tiến đánh bồn Man rồi quý phái Lan Xang.Theo sử Lào thì quân của Lan Xang đặt dưới sự chỉ đạo của thái tử Chao Chienglaw cũng có thể có 20 vạn quân , 2.000 thớt voi cùng 6 vị dũng tướng mạo là Norasing, Noranarai, Noradet, Norara, Muen Luang và Phya Kwatepa. Ngoài ra chúa xứ Lan mãng cầu (phía bắc Thái Lan) cũng đưa quân sang giúp Lan Xang.Quân Đại Việt gấp rút vượt qua bể Man, những cánh quân thứu tự tiến mang đến Lan Xang và giành các chiến thắng. Quân chủ lực Lan Xang chuẩn bị sẵn một trận địa mai phục ở đồi Poomung nhằm mục đích chặn quân Việt mang lại Kinh đô.Các cánh quân Việt lần lượt cho đồi Poomung, phần lớn trận đánh lớn diễn ra tại đây, kéo dãn dài suốt 3 ngày, sau cùng quân Đại Việt thắng, quân Lan Xang tháo chạy đến mãng cầu Khaochao (nay là chùa Wat Vixun).Quân Việt truy đuổi đến, giao tranh lớn ra mắt ở cánh đồng na Moungkon với Na Haidio. Sau cuối quân Đại Việt vây hãm và vượt qua quân Lan Xang, 2 tướng mạo Muen Kwatepa với Muen Neua tử trận.Lan Xang vội vàng cử 2 tướng mạo Muen Bun và Muen Luan cho cứu viện nhưng cũng trở thành đánh bại. Những tướng Norasing, Noranarai, Noradet và Norara bị bắt sống. Cụ tử Chao Chienglaw bị thương nặng nề rồi sau đó cũng bị bắt.Vua Lan Xang là Xaiyna Chakhaphat vội cùng hoàng tộc quăng quật Kinh thành chạy mang lại Chieng Khan của vương quốc Lan na (nay ở trong tỉnh Loei của Thái Lan). Quân Đại Việt tiến chiếm Kinh đô Luang Prabang.Quân Đại Việt thu giữ không hề ít của cải và lương thực ở kinh thành Luang Prabang, nhờ kia tiếp tục truy sát tàn quân Lan Xang mang lại tận Lan mãng cầu tại lưu lại vực sông Irrawady (giáp biên giới Miến Điện), rồi thuận đà tiến đánh luôn hai vương quốc Lan Na và Ayutthaya.

Sáp nhập bể Man, những nước Đông phái mạnh Á thần phục

Đến năm 1479, quân Đại Việt ở bồn Man vấp đề xuất sự phòng cự tàn khốc của thủ lĩnh chũm Công. Vua Lê Thánh Tông không nên Lê Niệm thống lĩnh 30 vạn quân tiến đánh, quân Đại Việt vượt qua những cửa ải, đánh chiếm thành trì, đập tan toàn thể lực lượng quân bồn Man. Thủ lĩnh vậy Công bỏ chạy nhưng lại không kịp với bị tiêu diệt. Vua Lê Thánh Tông cho em của cố Công là cố Đông có tác dụng Tuyên úy đại sứ để hàng phục Bồn Man.
*